Heimwee
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - juli 2006
De zomervakantie is weer aangebroken en veel gezinnen gaan ook op vakantie. En voor de kinderen die niet op vakantie gaan is dit de tijd van logeren bij vriendjes of familie. Heel erg leuk, maar voor sommige kinderen ook best een beetje moeilijk. Want op vakantie gaan of uit logeren, betekent veel plezier, maar ook weg uit je vertrouwde omgeving. En veel kinderen vinden dat toch best wel heel moeilijk. Heimwee kan dan flink de kop opsteken en het vakantie-plezier flink vergallen.
Heimwee lijkt meer voor te komen bij kinderen dan bij volwassenen. Maar schijn kan bedriegen. Een volwassene die weet dat hij of zij erg last van heimwee heeft, zal niet snel op vakantie gaan. Kinderen hebben wat dat betreft minder keuze, zij worden gewoon op vakantie mee genomen. Maar heimwee is waarschijnlijk toch ook wel echt iets dat meer voorkomt bij kinderen. Kinderen hebben toch nog minder ervaringen met van huis zijn en dit is iets waar ze ook aan moet wennen.
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - juli 2006
De zomervakantie is weer aangebroken en veel gezinnen gaan ook op vakantie. En voor de kinderen die niet op vakantie gaan is dit de tijd van logeren bij vriendjes of familie. Heel erg leuk, maar voor sommige kinderen ook best een beetje moeilijk. Want op vakantie gaan of uit logeren, betekent veel plezier, maar ook weg uit je vertrouwde omgeving. En veel kinderen vinden dat toch best wel heel moeilijk. Heimwee kan dan flink de kop opsteken en het vakantie-plezier flink vergallen.
Heimwee lijkt meer voor te komen bij kinderen dan bij volwassenen. Maar schijn kan bedriegen. Een volwassene die weet dat hij of zij erg last van heimwee heeft, zal niet snel op vakantie gaan. Kinderen hebben wat dat betreft minder keuze, zij worden gewoon op vakantie mee genomen. Maar heimwee is waarschijnlijk toch ook wel echt iets dat meer voorkomt bij kinderen. Kinderen hebben toch nog minder ervaringen met van huis zijn en dit is iets waar ze ook aan moet wennen.
Maar bij zo'n vijftien procent van de kinderen met heimwee, neemt de heimwee toch sterkere vormen aan. De heimwee heeft dan een grote invloed op het kind en zorgt er echt voor dat het kind geen plezier heeft in de vakantie. We zien dan dat het kind een slecht humeur heeft, prikkelbaar is, verdrietig, angstig, gestrest en soms zelfs depressief. Ook zien we bij deze kinderen vaak problemen met het slapen en een verminderde etenslust. Sommige kinderen met heftige heimwee gaan ook moeilijk gedrag laten zien om zo wat extra aandacht te vragen. Naast deze signalen zien we vaak ook dat kinderen zich lichamelijk niet goed gaan voelen door de heimwee. Het kind kan zich misselijk voelen of diarree krijgen, het kan hoofd-of buikpijn melden en soms is het kind ook erg vermoeid.
Heimwee voorkomen
Heimwee is niet altijd te voorkomen en dat hoeft ook in de meeste gevallen niet omdat het kind best om kan gaan met de heimwee. Maar er kunnen wel bepaalde dingen ondernomen worden om de heimwee in te perken.
Het is goed om een kind voor te bereiden op een vakantie. Wat oudere kinderen kunnen betrokken worden bij het plannen van de vakantie. Jonge kinderen kunnen geïnformeerd worden over de vakantie bestemming. Door te vertellen waar de vakantie naar toe gaat, hoe het daar is (temperatuur, eten, waar verblijven we, plaatselijke gebruiken etcetera) en wat er gedaan gaat worden, weet het kind beter wat het kan verwachten. Foto's van de vakantiebestemming kunnen het kind helpen een nog beter beeld te vormen van waar de vakantie naar toe gaat.
Kinderen kunnen ook veel houvast hebben aan wat vertrouwde spullen van thuis die mee mogen op vakantie. Een knuffel, wat vertrouwd speelgoed, maar soms ook een dekbedhoes of kussen kan op vakantie net voor dat beetje vertrouwdheid zorgen dat het kind nodig heeft. Meerdere malen naar dezelfde vakantiebestemming gaan kan een kind natuurlijk ook helpen zich meer op zijn of haar gemak te voelen tijdens de vakantie omdat het vakantieadres al bekend is
Ook oefenen met van huis zijn kan een kind voorbereiden op het langer van huis gaan. Door te starten met een nachtje van huis om bijvoorbeeld te logeren en dit wat op te bouwen naar meerdere nachtjes (bv een weekende weg) went het kind rustig aan het van huis zijn en kan vaak heimwee voorkomen worden.
Wanneer een kind heimwee heeft helpt het niet om hier boos of teleurgesteld over te zijn ("het is hier toch leuk, waarom loop je nou zo te mokken") Het kind heeft zelf ook liever geen heimwee en het is dan ook goed om begrip te hebben voor de heimwee. Maar daarnaast is het wel goed om aan te geven dat je er als ouder op vertrouwd dat de heimwee weer over zal gaan wanneer het kind wat meer gewend is geraakt aan de vakantiebestemming. Het is goed om met het kind te praten over de heimwee, maar daarna ook weer afleiding te gaan bieden. Want juist door deze afleiding ervaart het kind ook plezier te kunnen hebben op vakantie wat de heimwee tegen gaat.
Omdat heimwee vaak juist in de eerst dagen het heftigst is het belangrijk dat er zoveel mogelijk een ontspannen sfeer wordt nagestreefd deze eerste dagen. Wanneer ouders zelf gestrest zijn (b.v. door de reis, zelf moeten wennen etcetera) voelt het kind dit en dit zal de heimwee versterken. Het is dan ook belangrijk de reis goed voor te bereiden en er zo ontspannen mogelijk aan te beginnen, zodat zoveel mogelijk stress voorkomen kan worden.
Op vakantie verlopen de dagen vaak anders dan thuis en daar is op zich niets op tegen. Toch kan het voor een kind met heimwee op vakantie ook wel goed zijn toch enige regelmaat en structuur in de dagen te brengen. Die hoeft niet dezelfde regelmaat als thuis te zijn, maar door steeds rond het zelfde tijdstip op te staan, te eten etcetera heeft het kind toch wat meer duidelijkheid over het verloop van de dag en dit kan als houvast werken bij het overwinnen van de heimwee. Ook bepaalde rituelen van thuis (zelfde ritueel voor het slapen gaan, zelfde ontbijtritueel, iets van thuis koken etcetera) kunnen een kind helpen zich meer vertrouwd te voelen op het vakantieadres
Sommige kinderen hebben er baat bij zo af ent toe contact te hebben met iemand thuis (even oma of een vriendinnetje bellen). Maar voor andere kinderen kan dit het ook juist extra moeilijk maken, omdat het kind dan herinnert wordt aan alles dat het mist.
Wanneer de heimwee echt het plezier in de vakantie verpest is het op een gegeven moment beter om maar naar huis te gaan (wanneer dit mogelijk is, natuurlijk. Bij een vakantie per vliegtuig is dit erg lastig) Maar het is wel goed om het kind wel de tijd te geven om de heimwee te overwinnen en te ontdekken dat op vakantie gaan ook heel leuk is, ondanks dat het kind thuis mist. Bespreek de mogelijkheid om eerder naar huis te gaan dan ook pas wanneer het kind er echt niet in slaagt de heimwee te overwinnen en de heimwee echt het plezier van het kind vergalt.
Wanneer een kind erg kampt bij heimwee kan bij ouders de vraag reizen of het niet beter is om maar gewoon thuis te blijven. Waarom zouden ouders een kind mee op vakantie nemen, wanneer het hier weinig van lijkt te kunnen genieten door heimwee, zullen ouders zich afvragen. Toch is het wel goed dat kinderen ondanks hun heimwee op vakantie mee genomen worden. Door van huis te gaan, in een andere omgeving te komen en met andere gebruiken in aanraking te komen, leert het kind om te gaan met veranderingen in zijn of haar omgeving. Iets waar het kind bij het ouder worden veel baat bij kan hebben. Weggaan uit je vertrouwde omgeving is ook iets dat kinderen moeten leren, gewoon door het te ervaren.
Heimwee hoeft dan ook zeker niet te betekenen dat het kind het niet leuk vindt op vakantie. De momenten van heimwee valt nu eenmaal meer op dan de momenten dat het kin d het wel naar de zin heeft. Maar zeer weinig kinderen hebben doorlopend last van heimwee. En dat is maar gelukkig ook, want juist doordat het kind het toch ook wel leuk vindt op vakantie neemt de heimwee vaak ook weer af na enkele dagen. En wanneer een vakantie een keer door heimwee voortijdig is onderbroken, hoeft dit nog niet te betekenen dat dit een volgende vakantie weer gebeurt. Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling en leren steeds weer met nieuwe dingen om te gaan.
Er zijn verschillende boeken voor kinderen over heimwee. Een boekje lezen kan kinderen helpen hun eigen gevoelens te begrijpen en er beter mee om te gaan. Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
- Kikker gaat logeren, Max Velthuijs (2 tot 5 jaar)
- Big gaat logeren, Pauline Oud (3 tot 6 jaar)
- Heimween, An Candaele (3 tot 6 jaar)
- Giraf gaat logeren, Marie-Louise Sekreve (3 tot 6 jaar)
- Kikker en de horizon, Max Velthuijs (3 tot 6 jaar)
- Robin En De Zon, Sjoerd Kuijper ( 3 tot 7 jaar)
- Berre gaat op berenkamp, Annemie Berebrouckx (4 tot 6 jaar)
- Bolder En De Boot, Alice Hoogstad ( 4 tot 6 jaar)
- Lieke gaat op turnkamp, Ineke Kraijo ( 5 tot 9 jaar)
- De pinguïn met heimwee, Esther van der Ham 6 tot 9 jaar)
- Ergens, Joke van Leeuwen (6 tot 9 jaar)
- Op reis met heimwee, Annie van Gansewinkel (+10 jaar) (onze recensie)
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Vraag per e-mail of advies aan huis
