Stoppen met ademen bij heftige emoties
Breath holding spells
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - september 2011
De eerste keer dat een kind achter adem raakt bij een heftige emotie is altijd enorm schrikken voor de ouders. Het wordt rood, daarna blauw en valt vaak ook flauw. Bijna iedere ouder zal deze eerste keer het gevoel hebben dat er iets zeer ernstigs aan de hand is. Toch is dit gelukkig meestal niet het geval. Tenminste, niet wanneer er sprake is van Breath Holding Spells. Het ziet er akelig uit, maar kan geen kwaad.
We spreken van Breath Holdings Spells (hierna BHS genoemd) wanneer we zien dat een kind tijdens de fase van het uitademen kort stopt met ademen. Hierdoor loopt het blauw aan en kan flauwvallen. BHS ontstaan meestal na een heftige emotie (boosheid, verdriet, frustratie, angst) en starten meestal met heel hard huilen. Tijdens een uithaal bij het huilen valt het kind stil en ademt korte tijd niet. Sommige kinderen rollen met hun ogen, lopen blauw aan of schokken met hun lijfje. Uiteindelijk kunnen ze hierbij het bewust zijn verliezen. Door het flauwvallen ontspant het kind en komt de ademhaling weer op gang. Meestal is dit al binnen enkele seconden, bij sommige kinderen duurt het iets langer.
Breath holding spells
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - september 2011
De eerste keer dat een kind achter adem raakt bij een heftige emotie is altijd enorm schrikken voor de ouders. Het wordt rood, daarna blauw en valt vaak ook flauw. Bijna iedere ouder zal deze eerste keer het gevoel hebben dat er iets zeer ernstigs aan de hand is. Toch is dit gelukkig meestal niet het geval. Tenminste, niet wanneer er sprake is van Breath Holding Spells. Het ziet er akelig uit, maar kan geen kwaad.
We spreken van Breath Holdings Spells (hierna BHS genoemd) wanneer we zien dat een kind tijdens de fase van het uitademen kort stopt met ademen. Hierdoor loopt het blauw aan en kan flauwvallen. BHS ontstaan meestal na een heftige emotie (boosheid, verdriet, frustratie, angst) en starten meestal met heel hard huilen. Tijdens een uithaal bij het huilen valt het kind stil en ademt korte tijd niet. Sommige kinderen rollen met hun ogen, lopen blauw aan of schokken met hun lijfje. Uiteindelijk kunnen ze hierbij het bewust zijn verliezen. Door het flauwvallen ontspant het kind en komt de ademhaling weer op gang. Meestal is dit al binnen enkele seconden, bij sommige kinderen duurt het iets langer.
Het verschijnsel komt bij zo'n 5% van de kinderen in deze leeftijdsgroep voor, vaak bij wat driftige of eigenzinnige kinderen. Als een kind zich beter kan uitdrukken met woorden, zo rond het vierde jaar, nemen de aanvallen af. Na het vijfde jaar komen ze bijna niet meer voor.
BHS treedt dus vooral op bij kinderen die boos zijn, angstig of verdrietig, maar sommige kinderen krijgen het heel gemakkelijk, ook wanneer er weinig emoties lijken te zijn.
Kan het kwaad?
BHS is niet ernstig, hoe naar het er ook uitziet en de kinderen stikken dus nooit. Het is voor ouders vaak erg griezelig, maar er kan niets gebeuren, want het ademen begint vanzelf weer. De periode dat het kind geen zuurstof krijgt is maar zeer kort en kan geen kwaad. BHS hebben dan ook geen enkel effect op de ontwikkeling van het kind.
De 'aanval' die het kind heeft door BHS lijkt soms op epilepsie. Maar wanneer er een EEG gemaakt wordt, worden er geen afwijkingen gevonden. Hert verschijnsel is dan ook niet met een medische test of onderzoek vast te stellen. De diagnose wordt gesteld door de BHS waar te nemen en andere oorzaken voor zo'n aanval uit te sluiten.
Wanneer een kind meerdere malen een BHS heeft laten zien is het dan ook verstandig toch even bij de huisarts langs te gaan, hoe onschuldig de 'aanvallen' zelf ook zijn. Want er kan ook een andere oorzaak zijn voor het achter adem raken en het flauwvallen. Ernstiger oorzaken moeten uitgesloten worden.
Bij het bezoek aan de huisarts helpt het enorm wanneer de ouder weet wat vooraf ging aan de BHS, of het kind huilde of niet, of het rood aanliep en daarna blauw werd of dat het juist wit wegtrok en of dit gebeurde voor of na het bewustzijnsverlies. Ook het rollen met de ogen of trekken met de ledematen is belangrijke informatie voor de huisarts.
Behandeling van BHS is niet nodig. Het kind kan even op de zij gelegd worden om het weer gaan ademen te vergemakkelijken. En natuurlijk moet er zo goed mogelijk voor gezorgd worden dat het kind zich geen pijn doet wanneer het flauwvalt. Soms wordt ook wat water in het gezicht geadviseerd, maar dit is af te raden. Dit kan namelijk ook juist voor een nieuwe BHS zorgen. Een belangrijke geruststelling met betrekking tot BHS is dat het verschijnsel nooit optreedt als het kindje alleen is.
Wanneer de BHS voorbij is, is het verstandig er zo min mogelijk aandacht aan te besteden. Als het kind merkt dat hij/zij extra aandacht krijgt met de BHS of op deze manier zijn/haar zin kan krijgen zal het het gedrag steeds vaker gaan vertonen. BHS starten altijd zonder opzet, het kind houdt niet bewust de adem in. Maar wanneer kinderen merken dat ze iets voor elkaar kunnen krijgen met de BHS kunnen ze de 'aanvallen' wel bewust gaan opwekken. Het is dus zeer sterk aan te raden niet toe te geven om een aanval te voorkomen. Blijf rustig en besteed er, nadat het kind weer bij is, zo min mogelijk aandacht aan. Houd voet bij stuk wat betreft hetgeen waarover het boos geworden is of is gaan huilen.
Sommige kinderen houden hun adem ook in bij groot verdriet. Dan hoef je als ouder het kind enkel te troosten en ook dan is het belangrijk niet te veel aandacht te besteden aan het adem inhouden.
Het niet te veel aandacht besteden aan deze BHS is ook belangrijk voor het kind omdat het kan schrikken van paniek bij de ouders. Wanneer de ouders rustig blijven zullen ze deze rust ook op het kind kunnen overbrengen.
De beste reactie is zo min mogelijk reactie.
BHS ontstaan vaak doordat het kind geen andere manier weet om zich te uiten. Het kind helpen andere manieren van reageren te vinden, kan bijdragen aan het voorkomen van BHS. Als de aanval het gevolg is van huilen, probeer dan samen met het kind een andere manier te vinden om met de emotie om te gaan. Wanneer de BHS vooral voortkomt uit angst, kan deze angst aangepakt worden.
Wanneer de BHS steeds volgt op een driftbui, kan gekeken worden of het kind door middel van afleiden, humor of wat begrip (natuurlijk zonder toe te geven aan de driftbui) voortijdig uit de driftbui te krijgen is. De driftbui wordt dus niet voorkomen door toe te geven, maar door het kind te helpen niet overspoeld te raken door de woede.
Er lijkt een erfelijke gevoeligheid mee te spelen bij het ontstaan van BHS. Er is nog te weinig onderzoek gedaan om hier echt uitspraken over te kunnen doen, maar wel is gebleken dat één op de drie kinderen die BHS laten zien een familielid heeft dat ook BHS heeft (gehad).
Zoals gezegd ontstaan BHS vaak als gevolg van heftige emoties. Het kind raakt overspoeld door emoties, weet niet goed uiting te geven aan deze emoties en 'vergeet' als het ware hierdoor te ademen.
Een andere theorie is dat de BHS ontstaat door het harde huilen. Door dit huilen ontstaat een soort hyperventilatie-toestand. Er wordt door het huilen veel zuurstof opgenomen in korte tijd en veel koolzuur uitgeademd. Het lichaam reageert hierop door de bloedvaten te vernauwen. Hierdoor vindt er minder doorbloeding van de hersenen plaats, waardoor een kort zuurstof tekort ontstaat. Met als gevolg dat het kind flauw valt.
Een derde theorie is dat door het huilen de druk op de borst toeneemt waardoor het hart minder goed kan pompen. Ook hierdoor zou er minder bloed naar de hersenen gaan gevolgd door zuurstofgebrek en flauwvallen.
White Breath Holding Spells
Er bestaat nog een andere variant van Breath Holding Spells, namelijk de White Breath Holding Spell. Deze wordt ook wel Vasovagale aanval genoemd. Deze aanval volgt op een onverwachte pijnprikkel en het kind huilt niet maar valt bijna meteen flauw. Voorafgaand aan het flauwvallen wordt het kind zeer bleek (vandaar ook de toevoeging White BHS). We zien vaak hierbij dat het kind verstijft of zich overstrekt. Ook bij Vasovagale aanvallen komt het kind weer heel snel bij en ook deze aanvallen kunnen, los van het gevaar zich zeer te doen bij het flauwvallen, geen kwaad.
Vasovagale aanvallen kunnen wel plaats vinden wanneer het kind alleen is. White Breath Holding Spells worden toegeschreven aan een overgevoeligheid van het centraal zenuwstelsel, waardoor de hartfrequentie bij onverwachte pijn sterk daalt. White Breath Holding Spells kunnen tot in de volwassenheid voortduren.
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Vraag per e-mail of advies aan huis
Literatuur
http://www.babybytes.nl/encyclopedie/B/Breath-Holding-Spells
http://www.dokterdokter.nl/aandoening/1530/breath-holding-spell-de-adem-vasthouden
http://www.kinderneurologie.eu
http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec23/ch269/ch269g.html
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000967.htm