Nagelbijten
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - december 2023
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - december 2023
Soms gaat het nagelbijten niet verder dan vervelende haakjes van de nagel bijten of de nagels kort houden door te bijten. Dit is onschuldig en in dat geval is het niet nodig iets te doen aan het nagelbijten. Het is dan beter er ook geen aandacht aan te besteden. Aandacht kan het gedrag anders enkel maar in stand houden en dat is niet wat je wilt bereiken. Maar vaak ook blijven kinderen aan de nagels bijten, ook als deze al kort zijn (waardoor de vingers kunnen gaan bloeden) of wordt er ook op de nagelriemen gebeten. Dan is het wel goed je kind te helpen stoppen met het nagelbijten
Waarom is het niet zo goed om veel nagel te bijten?
Wanneer je kind tot bloedens toe op de nagels bijt dan is het wel duidelijk dat dit niet goed is. Maar ook wanneer je kind niet zo ver gaat met het bijten, kunnen er kleine wondjes ontstaan rond de nagel. De nagelriemen, het nagelbed of de vingertop kunnen hierdoor ontstoken raken. Wanneer je zoon/dochter steeds de nagels te kort bijt, kan dit de ontwikkeling van de nagels ook in de weg staan. En bacteriën onder de nagels kunnen zorgen voor infecties in de mond.
Lang niet alle kinderen zijn zich er echt van bewust dat ze nagelbijten. Het is ook niet altijd makkelijk te achterhalen waarom je kind dit doet. Wanneer het niet meteen duidelijk is wanneer en waarom je zoon of dochter nagelbijt, dan kan het goed zijn dit een week of wat te observeren. Vaak is er dan wel een patroon te ontdekken in het nagelbijten, wat een duidelijker idee kan geven waarom je kind op die momenten nagelbijt. Zo bijten sommige kinderen op hun nagels uit verveling. Andere kinderen bijten vooral op hun nagels wanneer ze zenuwachtig of gestrest zijn. Er is ook een groep kinderen die zich beter kan concentreren wanneer ze op hun nagels bijten. Zij laten het nagelbijten dus vooral zien op momenten dat ze iets lastigs moeten doen of zich goed willen concentreren. Nagelbijten komt vaak ook, net als duimen, meer voor wanneer kinderen vermoeid zijn.
Wanneer je goed weet wanneer en waarom je zoon of dochter nagelbijt, maakt dit het makkelijker je kind te helpen stoppen met het nagelbijten. Soms hoeft het nagelbijten zelf niet zo zeer aangepakt te worden, maar kan beter de onderliggende oorzaak zoals vermoeidheid, zenuwen of stress weggenomen worden. Wanneer het kind minder moe of gestrest is, stopt het nagelbijten dan vanzelf. Maar vaak is het toch wel nodig om het nagelbijten zelf echt aan te pakken.
Hoe kun je nagelbijten voorkomen of afleren?
Je kind laten stoppen met nagelbijten, kan best een uitdaging zijn. Juist omdat kinderen zich er niet altijd van bewust zijn dat ze nagelbijten, kan het best lastig af te leren zijn. Daar kan dan ook het begin van de aanpak liggen, in je kind bewust maken van het bijten. Je kan dit doen door het eerst te bespreken en daarna een codewoord af te spreken waarmee je je kind er onopvallend op kan wijzen. Soms is dit stukje bewustzijn al voldoende om je kind te helpen er mee te stoppen.
Je zoon/ dochter moet dan wel zelf ook willen stoppen. Maar dat geldt eigenlijk altijd, zonder de medewerking van je kind is de kans op succes klein. Het is dan ook belangrijk om je kind uit te leggen waarom het beter is om te stoppen met het nagelbijten, zodat hij/zij gemotiveerd raakt hier aan mee te werken.
Wanneer je een beeld hebt gekregen van de situaties waarin je kind op zijn/haar nagels bijt, kan je ook proberen je zoon/dochter op deze momenten af te leiden of een alternatief te bieden. Vooral afleiding of een alternatief waarbij je kind zijn/ haar handen moet gebruiken helpt dan goed. Als je kind zich verveelt, kan het helpen je kind te motiveren te gaan puzzelen, knutselen of iets anders te doen waarbij het de handen veel gebruikt. Tijdens het TV kijken of bijvoorbeeld het leren van huiswerk, kan het helpen je kind iets in handen geven zoals een fidget toy (friemelspeelgoed dat de handen bezig houdt) of bijvoorbeeld een haak- of punnikwerkje. Zo is de kans op ongemerkt nagelbijten kleiner.
Een bijtsieraad kan ook helpen. Kinderen kunnen hierop bijten in plaats van op hun nagels. Zo biedt het bijtsieraad een alternatief. En krijgen de nagels de kans om te herstellen waardoor je kind minder de behoefte zal voelen er aan te pulken of bijten.
Als je kind het erg lastig vindt van de nagels af te blijven kun je overwegen het nagelbijten extra onaantrekkelijk te maken. Er zijn verschillende middeltjes die je op de nagels kunt smeren. Deze gaan hierdoor vies smaken, waardoor het nagelbijten minder prettig wordt en gedachteloos nagelbijten wordt tegen gegaan. Een pleister om de vingers waarop gebeten wordt kan ook helpen.
Stoppen met nagelbijten kan best lastig zijn wanneer het eenmaal als gewoonte is ingesleten. Het stoppen dan in stapjes opdelen, kan je kind dan helpen toch kleine succesje te hebben en te blijven proberen (bijvoorbeeld: "Ik bijt nu niet meer op mijn nagels tijdens het TV kijken' of 'Ik stop nu met bijten als mijn nagel erg kort wordt'). Een beloning wanneer het goed gaat, kan ook net even dat beetje extra motivatie geven om te stoppen.
Er zijn verschillende hulpmiddelen om te helpen bij het stoppen met nagelbijten. (Hoewel deze lijst zorgvuldig is samengesteld, kan Opvoedadvies.nl niet instaan voor de kwaliteit van deze hulpmiddelen).
Voor meer informatie en de mogelijkheid om hulpmiddel te kopen bij bol.com klik je op het hulpmiddel:
- Wat kun je doen als je gewoontes wilt afleren? Help-oefenboek voor kinderren
- Anti-nagelbijt-lak
- Gearomatiseerde Tandenstoker
- Bijtketting
- Fidget toys
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Stel uw vraag of advies aan huis
