Eerder schreven de auteurs al het boek 'Slim maar...', nu is er ook een speciaal op de omgang met pubers gerichte versie. Beide boeken gaan over de vaardigheden en denkprocessen die ons helpen ons gedrag te plannen en te sturen en doelmatig te werk te gaan, met name in nieuwe en onbekende situaties. Gedacht kan dan worden aan bijvoorbeeld het vermogen flexibel om te gaan met veranderingen of het in het geheugen opslaan van de benodigde informatie voor de taak. Deze vaardigheden en denkprocessen, kortweg 'executieve functies' of besturingsfuncties genaamd, hebben een grote invloed op ons functioneren (meer hierover valt te lezen in het artikel. leren plannen en vooruit denken). Juist in de puberteit verwachten we op dit gebied steeds meer van onze kinderen. Een puber moet steeds zelfstandiger worden en steeds meer eigen verantwoordelijkheid nemen. Maar voor een puber met zwakke executieve functies, die dus slecht kan plannen en niet altijd doelmatig te werk gaat, kan dit een enorme uitdaging zijn. In 'Slim maar..., Pubereditie' worden informatie, tips, adviezen en oefenmateriaal aangeboden om jongeren te helpen bij het versterken van deze functies.
Het boek start met een uitgebreide uitleg wat executieve functies zijn en waarvoor deze nodig zijn. Het boek richt zich vooral op ouders en deze worden dan ook gestimuleerd vooral ook eens te kijken naar hun eigen vaardigheden op het gebied van plannen en doelmatigheid. In de eerste plaats om wat meer begrip voor die worstelende puber te kweken. Maar ook om te laten zie hoe deze vaardigheden van de ouder van invloed kunnen zijn op een puber. Wanneer je als ouder zelf ook altijd moeite hebt op tijd te zijn, dan is het zeer de vraag of je je kind goed zal kunnen helpen bij het overwinnen van dit probleem. Dit kan een signaal zijn dat het verstandiger is hulp van buitenaf te zoeken. Al kan een ouder die zelf worstelt met bepaalde vaardigheden op het gebied van plannen, ook juist een prachtige oplossing bedacht hebben om hier mee om te gaan. Dit deel bevat ook vragenlijsten voor de ouders en de jongere zelf, om in kaart te brengen welke executieve functies zwak zijn, zowel bij de puber als bij de ouders.
In het tweede deel van het boek wordt besproken hoe je in zijn algemeenheid kunt werken aan het verbeteren van de executieve functies. Er is vooral aandacht voor de uitdaging hoe je als ouder de balans kunt vinden tussen ondersteunen en bijsturen enerzijds en je puber stimuleren zelfstandig te zijn anderzijds.. De vraag hierbij is welke hulp je puber nog accepteert en in hoeverre jouw hulp zijn of haar ontwikkeling tot een zelfstandig volwassene in de weg kan staan. Aan de hand van een aantal 'do's en don'ts' wordt de basis gelegd om aan de slag te gaan met het verbeteren van de executieve functies waarmee een puber worstelt.
In het derde deel van 'Slim maar...' worden strategieën gericht op specifieke executieve functies aangeboden. Zo wordt besproken hoe het werkgeheugen verbeterd kan worden, hoe je kind kan leren zijn/haar emoties meer onder controle te houden, hoe je flexibiliteit kunt stimuleren en hoe je je puber kunt leren beter te plannen. Iedere functie wordt even kort toegelicht, gevolgd door een afcheck-lijstje om duidelijk te krijgen op welke punten het precies misgaat. Het verbeteren van deze vaardigheden wordt hierna heel praktisch stap voor stap weergegeven. Afsluitend wordt een casus uitgebreid besproken, voorzien van commentaar door jongeren zelf. Deze casussen en de reactie's van de jongeren helpen goed de verschillende executieve functie en vooral de gevolgen van zwakkere functies duidelijk te krijgen.
'Slim maar...., pubereditie' richt zich op ouders. Het is goed leesbaar geschreven, met veel praktische tips, voorbeelden en huiswerkopdrachten. Maar de materie die in het boek behandeld wordt, is toch redelijk complex, waardoor niet iedere ouder even gemakkelijk met dit boek uit de voeten zal kunnen. Soms, als er echt sprake is van forse problemen, zal extra ondersteuning van de ouders en de jongere door een hulpverlener nodig zijn, om goed aan de slag te kunnen met dit boek. Andere ouders zullen zelf al ver komen met behulp van de vele direct inzetbare strategieën voor het versterken van de executieve functies die besproken worden.
Tamar de Vos - van der Hoeven
Meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com:
