Menig ouder van een dreumes of peuter verzucht wel eens 'ga nou eens even zelf spelen'. Maar dat is voor kleine kinderen een hele uitdaging. 'Even zelf spelen' klinkt namelijk eenvoudiger dan het is. Om zelfstandig te kunnen spelen moet je kind zich veilig voelen, uitgerust zijn en geen honger of dorst hebben (want dat leidt af). Je kindje moet speelmateriaal hebben waar het zelfstandig mee kan spelen en je dreumes of peuter moet genoeg zelfvertrouwen hebben om dit ook te durven doen. Zelfstandig kunnen spelen vraagt natuurlijk ook om creativiteit en fantasie. Dit zijn best een hoop voorwaarden waaraan voldaan moet worden voordat je kind zelfstandig kan spelen.

Inspelen op deze voorwaarden

In een veilige, rustige omgeving kan een kind beter zelfstandig spelen. Wanneer jij als ouder heel druk bezig bent, zal jouw dreumes of peuter ook minder makkelijk de rust vinden om te spelen. Maar ook wanneer de TV of radio aanstaat geeft dat onrust. Als jouw kindje maar moeilijk tot zelfstandig spelen komt, kan het dus goed zijn om eens kritisch te kijken naar de speelomgeving. Is er rust en ruimte om te spelen?

Een oudere broer of zus die alleen of met een vriend(innet)je aan het spelen is, kan ook voor onrust zorgen en daardoor het spel van je peuter bemoeilijken. En kijk ook eens naar het speelgoed van je kind. Wanneer er maar weinig is om mee te spelen of er is te weinig speelgoed waar jouw zoontje/ dochtertje zelfstandig mee kan spelen, dan zal het spel niet goed op gang komen. Maar te veel speelgoed kan het jouw kind ook moeilijk maken om iets te kiezen en dan te gaan spelen. Veel keuze is dus ook niet altijd goed. En je zoon/dochter moet natuurlijk ook zelfstandig speelgoed kunnen pakken. Als laatste is het ook verstandig om te kijken of het speelgoed van je zoon/dochter aansluit bij zijn of haar leeftijd/ontwikkelingsniveau. Speelgoed dat je kind maar kinderachtig vindt of waar het niet goed mee overweg kan, daagt niet uit tot spel.

Wat kan je verwachten op welke leeftijd?

De meeste dreumesen willen nog heel graag alles samen doen. Het liefste met jou, als ouder. Maar een oudere broer of zus, opa of oma of de leidster op het kinderdagverblijf vinden ze ook heel geschikt om dingen samen mee te doen. Verwacht dan alleen geen samenspel of wederkerigheid (het 'over en weer' gaan in de sociale omgang) Daarvoor is een dreumes nog te jong. Zelfstandig spelen is iets dat een dreumes echt nog moet leren. Natuurlijk verschilt dit per kind en bestaan er zeker wel dreumesen die heerlijk zelf kunnen spelen. Maar de meeste vinden dit nog bijzonder moeilijk. Over het algemeen zien we dan ook dat dreumesen op gang geholpen moeten worden bij het zelfstandig spelen en ook daarna lukt het meestal niet langer dan een paar minuutjes.

Bij jonge kinderen kan het helpen om het spel even op gang te brengen. Vaak is enkel even ondersteunen bij iets te spelen bedenken of kiezen al voldoende, maar sommige kinderen moeten echt even geholpen worden te starten met spelen. Kies samen iets uit en begin samen met spelen. Na een paar minuutjes doe jij een stapje terug en laat je je kind even een tijdje alleen spelen. Wanneer je kind het nog moeilijk vindt zelfstandig te spelen, dan is het aan te raden op deze momenten wel in de buurt te blijven. Je peuter zal anders achter je aankomen en het spel onderbreken. Ga in de buurt van je spelende kind iets voor jezelf doen. En rond deze bezigheid echt af voordat je weer met je kind gaat spelen. Door te vertellen wat je gaat doen en wanneer je weer samen komt spelen, geef je je kindje houvast. Bijvoorbeeld: "Ik vouw deze was op en dan spelen we weer samen."
Wanneer je toch even ergens anders in huis iets moet doen, zorg dan dat je dit duidelijk aangeeft en vertel wanneer je weer terug bent.

Korte periodes van alleen spelen afgewisseld met aandacht zijn beter te overzien voor je kind. Kijk dan ook uit dat je niet in de valkuil stapt om je kind 'niet te storen' wanneer het even lekker alleen aan het spelen is. Dat je je kind wilt stimuleren in het alleen spelen door zijn/ haar spel niet te verstoren klinkt heel logisch. En wanneer je kind geconcentreerd aan het spelen is, is dat ook aan te raden.
Maar wanneer jij wacht met je zoontje/ dochtertje weer aandacht te geven tot het hier zelf om begint te vragen, dan geef je onbedoeld de boodschap dat het kind deze aandacht moet 'opeisen'. De kans is groot dat hij/ zij dat de volgende keren steeds eerder gaat doen. Het is dan ook goed om soms wel even aandacht te geven wanneer je kind zelfstandig aan het spelen is, op de momenten dat je kind iets minder opgaat in het spel.

Zoals gezegd is het spel van jonge kinderen vaak ook nog wat verbrokkeld. Ze spelen steeds kort met iets en kiezen dan weer iets anders. Zo'n spelovergang kan een goed moment zijn om even kort aandacht te geven. Wanneer je merkt dat je kind wat uitgespeeld raakt kan zo'n overgangsmoment ook heel goed zijn om een nieuw idee aan te dragen. Dit kan een nieuw spelidee zijn of een uitbreiding van het al gestarte spel: "Wat een mooie toren heb je gebouwd. Kan je er niet nog huisjes bij bouwen? Dan wordt het een stad."

Wanneer je kind niets doet in de periode dat hij/zij zelfstandig zou gaan spelen, is het het beste dit te accepteren. De verveling kan je kind creatief maken en na een paar keer van niets doen en wachten tot jij weer mee komt spelen, zal je dochter/ zoon toch iets gaan verzinnen om te doen.
Wanneer je kind wel zelfstandig gaat spelen, kan je laten merken hoe fijn je dat vindt. Benoem dan ook waarom je dit fijn vindt: "Wat heb jij lekker gespeeld! Ik heb wel twee brieven voor mijn werk kunnen schrijven. Nu heb ik wel weer tijd om iets leuks met jou te doen."



Er zijn niet zoveel boekjes over kinderen die even zelfstandig alleen spelen, de meeste gaan juist over samen spelen met vriendjes. Hier toch een paar tips met boekjes die je met je dreumes, peuter of kleuter kunt lezen. Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
Spelen met Muis, Lucy Cousins (2 tot 4 jaar)
Elly de Olifant 2 - Niemand wil met Elly spelen, Willem Ritstier (3 tot 6 jaar)
Ik wil spelen! Johan Klungel (3 tot 6 jaar)
Ik ben niet (heel erg) bang om ALLEEN te zijn, Anna Milbourne (3 tot 6 jaar)
Beer is nooit alleen, Marc Veerkamp (4 tot 7 jaar)

Boeken met speelideeën voor ouders:
Mijn peuter speelt!, 60 spelletjes voor kinderen van 1 tot 3 jaar, Paulien de Smet
SPEEL!, Inspiratie om slim te spelen en ontdekken, Nathalie De Martelaere
Opgroeien - Spel, spelen en speelgoed, voor kinderen van 0 tot 18 jaar, Loïs Eijgenraam

Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Stel uw vraag of advies aan huis