Hoe ga je om met een kind dat schijnbaar om niets enorm boos kan worden? Hoe voorkom je dat deze buien aanhouden of steeds weer terug komen. In het boek 'Het explosieve kind' reikt de Amerikaanse psychiater Ross W. Greene ouders een methode aan om op een effectieve manier om te gaan met deze 'explosieve' kinderen.
De basisgedachte in het boek is: " Kinderen doen het goed als ze dat kunnen". Een mooi positief uitgangspunt dat ouders en opvoeders rond een explosief kind helpt te zien dat het kind zich niet zo gedraagt uit dwarsheid, om aandacht te vragen of gewoon de zin door te drijven, maar als gevolg van een onvermogen. Het onvermogen flexibel te zijn en met frustraties om te gaan. Hetgeen voortkomt uit een ontwikkelingsachterstand op deze punten. De aanpak die Greene in zijn boek omschrijft is gebaseerd op het idee het kind te helpen in de ontwikkeling van deze vaardigheden.
Aan de hand van vele voorbeelden legt Greene uit hoe ouders kunnen kijken welke tekortschietende vaardigheden en onopgeloste problemen kunnen leiden tot de explosies bij hun kind. En dit begrip helpt ouders beter hun geduld te bewaren en op een constructieve manier te zoeken naar manieren om een uitbarsting te voorkomen.
Greene introduceert drie manieren van reageren, waarbij meteen duidelijk is wat in zijn ogen de beste reactie is. Plan A bestaat eruit je wil als ouder op te leggen aan je kind. Plan C komt neer op (tijdelijk) los laten van bepaalde verwachtingen om zo een explosie te voorkomen. Plan B, de door Greene aangeraden reactie, bestaat uit het bespreken van het probleem en samen met het kind zoeken van oplossingen.
Plan B is opgebouwd uit drie stappen. Allereerst toont de ouder invoelingsvermogen en probeert bij het kind te achterhalen waardoor het dreigt te exploderen in bepaalde situaties. Dan legt de ouder aan het kind uit waarom hij of zij zich zorgen maakt en graag wil dat iets op een bepaalde manier gaat. Vervolgens stelt de ouder voor om samen met het kind op zoek te gaan naar oplossingen waarbij rekening wordt gehouden met de zorgen van beiden.
Op zich zijn de ideeën van Greene zeer herkenbaar en niet heel erg verrassend en nieuw. Maar voor ouders van een explosief kind kan dit boek wel een goede ondersteuning zijn. Vooral om hen te helpen even uit de strijd met hun kind te stappen en te kijken naar hun eigen beweegredenen en die van hun kind. De punten waarop in dit boek nadruk wordt gelegd zijnde: een open communicatie, geduld met elkaar, respect voor elkaar en het beste van elkaar denken misstaan in geen enkele opvoeding.
Door de vele voorbeelden en de duidelijke uitleg van Greene is het een toegankelijk boek, al is het geen lichte kost. De aanpak met plan B vraagt flink wat van ouders en ik denk dat menig ouder die al langere tijd 'worstelt' met een explosief kind niet zo een-twee-drie de overschakeling zal kunnen maken naar deze aanpak. En helaas zullen de meeste kinderen ook niet zo simpel meebewegen met de aanpak van de ouders als omschreven wordt in de voorbeelden in het boek. Sommige ouders zullen begeleiding nodig hebben om echt aan de slag te kunnen met deze methode. En soms zal de methode ook gewoon niet werken omdat deze niet past bij de ouders of bij het kind. Maar het uitproberen van de beschreven methode is zeker de moeite waard. Ook als aanpak B als zodanig niet blijkt te werken helpt het ouders in ieder geval op een andere manier te kijken naar de explosieve buien van hun kind. Deze buien benaderen als onvermogen en niet als onwil biedt veel meer ruimte om oplossingen te vinden.
Tamar de Vos - van der Hoeven
Meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com ( geheel herziene editie):
