Jongeren en sexting
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - juni 2017
Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - juni 2017
Jongeren experimenteren met seksualiteit, dat is van alle tijden. Recent onderzoek (seks onder je 25ste, 2017) heeft echter uitgewezen dat jongeren nu steeds later beginnen te experimenteren met seks. Opvallend aan dit onderzoek is dat het laat zien dat er wel een flinke stijging is in het aantal jongeren dat aan sexting doet. Met de nieuwe online wereld waarin jongeren nu helemaal thuis zijn, is deze nieuwe manier van seksueel experimenteren ontstaan. Onder sexting verstaan we het versturen van seksueel getinte berichtjes, foto's en filmpjes (al komt het versturen van filmpjes maar heel weinig voor). Het is zeker niet iets wat alleen jongeren doen, ook onder volwassenen worden heel wat pikante foto's en filmpjes verstuurd. Meestal gaat dit via whatsapp, instagram of snapchat. Deze laatste optie lijkt hier extra geschikt voor omdat de foto na een paar seconde weer verdwijnt. Maar ook bij snapchat is een screenshot zo gemaakt en kan je foto toch bewaard worden.
In de meeste gevallen worden deze berichtjes en foto's gestuurd binnen een relatie of aan iemand met wie geflirt wordt in de hoop op een relatie. Zo'n 20 % van de jongeren geeft aan wel eens een seksueel getint berichtje verstuurd te hebben en van die 20 % heeft achteraf zo'n 30% hier spijt van. Meisjes en jongens doen dit even vaak (voor de leesbaarheid zullen we verder praten over hij, hier kan steeds zij gelezen worden). Gelukkig geeft sexting in de meeste gevallen geen problemen en blijft de foto of het berichtje gewoon privé. Maar in zo'n 15% van de gevallen is dat niet zo en belandt de foto of het berichtje online of bij mensen voor wie de foto niet bedoeld is. Het is heel belangrijk dat jongeren die aan sexting doen, zich hiervan bewust zijn en zich steeds realiseren dat ook zij het slachtoffer kunnen worden van het verspreiden van privé-materiaal. Jongeren lijken zich hier nu vaak nog te weinig van bewust te zijn.
Wat beweegt jongeren om een pikante foto te versturen? Vaak verliefdheid, willen flirten en een beetje experimenteren. Zeker wanneer er al sprake is van een relatie en de geliefden niet bij elkaar kunnen zijn, wordt er flink wat heen en weer verstuurd. Jongeren zien het soms ook als een bewijs van liefde en vertrouwen "Ik vind jou zo leuk en ik vertrouw je, dus stuur ik je een naaktfoto van mezelf."
Soms kan sexting een manier zijn om aandacht te krijgen en de bevestiging dat je mooi bent. Groepsdruk kan ook een rol spelen.
En helaas gebeurt het ook dat de persoon op de foto helemaal geen toestemming gegeven heeft voor het maken van de foto, bijvoorbeeld stiekem gefotografeerd bij het douchen na de gymles.
Wanneer de sexting binnen een relatie plaats vindt, hoeft er absoluut geen kwaad in te schuilen en wordt het vaak als een aanvulling op de relatie beschouwd.
Maar helaas kunnen relaties stuk lopen of kunnen foto's toch op een verkeerde plek belanden, ook zonder opzet. Wanneer een meisje een foto stuurt naar haar vriendje en deze laat zijn telefoon even onder beheer van een vriend, kan het al misgaan. Jongeren zitten vaak een beetje op elkaars telefoon te rommelen en voordat de jongen het in de gaten heeft is de foto al doorgestuurd. Om te pesten, uit jaloezie of omdat de persoon die het doet zich onvoldoende bewust is van de gevolgen die dit kan hebben.
Ook komt het wel eens voor dat de instellingen van social media net even verkeerd ingesteld staan en een foto die privé bedoeld is toch met meer mensen gedeeld wordt. Wanneer je een flauw grapje naar een vriend maakt en deze wordt naar je hele verzendlijst verstuurd dan is dat even vervelend, maar is er verder niet zo veel aan de hand. Wanneer het een seksueel getint bericht of een foto betreft ligt dat even anders.
Een mobiele telefoon kan natuurlijk ook gewoon gestolen worden of kwijt raken. Ook dan zijn de dingen die er op staan al snel niet meer privé.
Maar in de meeste gevallen is het toch de ontvanger zelf die zorgt voor de verspreiding van de foto. Soms omdat de ontvanger een beetje wil opscheppen: "kijk eens wat een lekkere meid mijn vriendin is.". Vaak uit boosheid of als wraak na het stuklopen van de relatie. In een opwelling van woede wordt de foto gedeeld, zonder stil te staan bij de gevolgen.
En helaas zien we dan vaak toch een beetje een dubbele moraal, het meisje is een slet en de jongen is wel stoer.
Verspreiding van dit soort gevoelig materiaal, of het nu om tekstjes, foto's of film gaat, kan grote gevolgen hebben. Jongeren worden gepest, worstelen met schaamte en angst en worden soms ook gechanteerd.
Ook jaren later kan een foto die verspreid is, je nog achtervolgen bij bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek. Dingen die eenmaal op internet staan zijn vaak niet gemakkelijk te verwijderen.
Wanneer je kind op de puberleeftijd komt heb je waarschijnlijk al uitgebreide gesprekken over de online wereld gehad. Over privacy en wat je wel en niet doet op social media. Op deze leeftijd is het verstandig om het onderwerp sexting ook aan dit gesprek toe te voegen. En het kan best dat je kind dan in afschuw reageert en zegt dat nooit te zullen doen. Toch is het dan evengoed verstandig het gesprek te voeren. Want je kind wordt ouder en kan er anders over gaan denken. Verliefd zijn kan een puber het hoofd flink op hol brengen. Maar ook wanneer je kind blijft bij zijn besluit niet aan sexting te doen, is dat nog geen garantie dat hij er toch niet mee in aanraking komt. Want misschien verstuurt jouw kind niets, hij kan wel plotseling een foto van een meisje uit de klas ontvangen, bewust verstuurd door haar of verspreid door iemand anders. Het is dan belangrijk dat je kind weet wat te doen, namelijk het beeld verwijderen en zeker niet doorsturen. Hoe grappig of stoer dat misschien ook lijkt. Niet alleen omdat je iemand er ernstig mee kwetst en in de problemen brengt, maar ook omdat het strafbaar is. Veel jongeren weten dat niet, maar het doorsturen van een naaktfoto van een minderjarig persoon valt onder verspreiding van kinderporno. Het wordt alleen gedoogd wanneer het met wederzijds goed vinden gebeurt.
Bespreek dus goed wat de gevolgen van verspreiding kunnen zijn, zodat je puber weet wat hij kan aanrichten wanneer hij een foto doorstuurt en welke risico's hij loopt bij het zelf verzenden van gevoelig materiaal.
Verbieden werkt vaak averechts. Als je het idee hebt dat je kind toch graag pikante foto's wil versturen aan een vriend(inne)tje, probeer dan een aantal hele duidelijke afspraken te maken. Je kunt dan denken aan: zorg dat je niet herkenbaar op de foto staat, dus niet je gezicht of een herkenbare omgeving en vestuur alleen naar iemand die je goed kent en vertrouwt.
Dit is geen garantie dat het niet fout gaat, dus adviseer je puber goed na te denken. De volgende vragen die je kind zichzelf dan kan stellen zijn daarbij belangrijk:
- Wat als iemand anders de foto ziet, hoe voel ik me dan? Want ook als je foto niet doorgestuurd wordt, kan de ontvanger hem natuurlijk aan anderen laten zien.
- Voel ik me onder druk gezet om dit te doen? Durf ik nee te zeggen?
- Is dit wel wederzijds of wordt ik alleen geacht iets te sturen?
- Heb ik twijfels? Wil ik dit zelf?
Als je kind twijfels heeft, zich onder druk gezet voelt of de enige is die foto's verstuurt dan zijn dat duidelijke signalen om beter niet aan sexting te doen. Vooral wanneer je kind druk ervaart om een foto te versturen ('anders denkt hij dat ik niet van hem hou', 'anders vinden ze me kinderachtig/ preuts') is het belangrijk hier goed over te praten. Iemand dwingen iets te doen, heeft niets met liefde te maken.
Ook een belangrijke vraag is of de ander de foto wel wil ontvangen. Je puber kan het wel heel spannend vinden om een naaktfoto te sturen naar dat meisje / die jongen waarop hij/zij verliefd is, maar dat betekent nog niet dat de ander de foto ook wil ontvangen. Praat hier dus ook over.
Wanneer een jongere ontdekt dat zijn/ haar foto verspreid is, is het belangrijk zo snel mogelijk te handelen. De kans op verdere verspreiding is dan kleiner. Je eerste reactie kan zijn het materiaal snel te verwijderen, maar dit kun je beter pas doen nadat je hulp hebt gezocht. De foto's kunnen namelijk bewijsmateriaal zijn.
Jongeren kunnen zelf hulp zoeken via helpwanted.nl of meldknop.nl. Maar het beste is het wanneer ze hier hulp bij krijgen van een ouder, een vertrouwenspersoon van school, een mentor of familielid.
Boeken voor jongeren over sexting. Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
- Francien, laat je tieten nog eens zien, Francien Regelink (onze recensie)
- Has#tag, Dirk Bracke
- Vertrouw me maar, Marlies Slegers
- Selfie, Kaat De Kock
- Onder mijn huid, Marlies Slegers
- Sexy selfies, Maria Genova
- Sexting, Re Pristinus
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Stel uw vraag of advies aan huis
Informatie voor dit artikel komt van:
http://seksonderje25e.nl/page/persbericht
http://www.onuitwisbaar.nu/wat-is-sexting/
http://www.onuitwisbaar.nu/dos-donts/jongeren/
https://www.mediawijsheid.nl/sexting/
https://mediawijs.be/dossiers/dossier-liefde-internet/sexting-–-jezelf-virtueel-blootgeven-binnen-en-buiten-relatie